Нормашығармашылық қызмет

3-тарау. Білім беру жүйесі

10-бап. Білім беру жүйесі ұғымы

Қазақстан Республикасының Білім беру жүйесі:

2015.13.11. № 398-V ҚР Заңымен 1) тармақша өзгертілді (бұр. ред. қара) ред.)

1) білім беру деңгейлерінің сабақтастығын қамтамасыз ететін мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттары мен білім беру бағдарламаларының;;

2015.13.11. № 398-V ҚР Заңымен 2) тармақша өзгертілді (бұр. ред. қара) ред.)

2) білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарының үлгілері мен түрлеріне қарамастан;

2011.24.10. № 487-ІV ҚР Заңымен 3) тармақша жаңа редакцияда (бұр. ред. қара) ред.)

3) білім беруді басқару органдары мен тиісті инфрақұрылым, оның ішінде білім беру мониторингін жүзеге асыратын оқу-әдістемелік және ғылыми-әдістемелік қамтамасыз ету ұйымдары;

2011.24.10. № 487-ІV ҚР Заңымен 4) тармақшамен толықтырылды (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізілді) )

4) білім беру қызметі субъектілерінің бірлестіктері арқылы жүзеге асырылады.

11-бап. Білім беру жүйесінің міндеттері

Міндеттері білім беру жүйесі болып табылады:

1) ұлттық және жалпы адамзаттық құндылықтар, ғылым мен практика жетістіктері негізінде жеке тұлғаны қалыптастыруға, дамытуға және кәсіби қалыптасуына бағытталған сапалы білім алу үшін қажетті жағдайлар жасау;

2) жеке тұлғаның шығармашылық, рухани және физикалық мүмкіндіктерін дамыту, адамгершілік пен салауатты өмір салтының берік негіздерін қалыптастыру, даралықты дамыту үшін жағдайлар жасау арқылы интеллектті байыту;

2011.24.10. № 487-ІV ҚР Заңымен 3) тармақша өзгертілді (бұр. ред. қара) ред.)

3) азаматтық пен патриотизмге, өз Отаны - Қазақстан Республикасына сүйіспеншілікке, мемлекеттік рәміздер мен мемлекеттік тілді құрметтеуге, халық дәстүрлерін қастерлеуге, Конституцияға қарсы және қоғамға қарсы кез келген көріністерге төзбеуге тәрбиелеу;

4) белсенді азаматтық ұстанымы бар тұлғаны тәрбиелеу, республиканың қоғамдық-саяси, экономикалық және мәдени өміріне қатысу қажеттілігін, жеке адамның өз құқықтары мен міндеттеріне саналы көзқарасын қалыптастыру;

5) отандық және әлемдік мәдениеттің жетістіктеріне баулу; қазақ және республиканың басқа да халықтарының тарихын, әдет-ғұрпы мен дәстүрлерін зерделеу; мемлекеттік, орыс, шетел тілдерін меңгеру;

6) педагог қызметкерлердің әлеуметтік мәртебесін арттыруды қамтамасыз ету;

7) Білім беру ұйымдарының дербестігін, дербестігін кеңейту, білім беруді басқаруды демократияландыру;

8) қоғам мен экономиканың қажеттіліктеріне жауап беретін білім беру сапасын бағалаудың ұлттық жүйесінің жұмыс істеуі;

9) кәсіптік білім берудің қоғам мен еңбек нарығының өзгеріп отыратын қажеттіліктеріне тез бейімделуіне ықпал ететін оқытудың жаңа технологияларын, оның ішінде кредиттік, қашықтықтан, ақпараттық-коммуникациялық технологияларды енгізу және тиімді пайдалану;

2011.24.10. № 487-ІV ҚР Заңымен 10) тармақша өзгертілді (бұр. ред. қара) ред.)

10) жалпы оқыту, жұмыс орны бойынша оқыту және еңбек нарығының қажеттіліктері арасындағы өзара байланысты қамтамасыз ететін және әрқайсысына білім мен құзыреттілікке негізделген өзінің жеке әлеуетін қоғамда барынша пайдалануға көмектесетін оқыту жүйелерін өмір бойы дамыту;

11) білім, ғылым және өндірістің интеграциясы;

2011.24.10. № 487-ІV ҚР Заңымен 12) тармақша өзгертілді (бұр. ред. қара) ред.)

12) білім алушылардың кәсіптік уәждемесін қамтамасыз ету;

13) жұмыс берушілермен және басқа да әлеуметтік серіктестермен белсенді өзара іс-қимыл арқылы техникалық және кәсіптік білім берудің озық дамуын қамтамасыз ету;

2011.24.10. № 487-ІV ҚР Заңымен 14) тармақшамен толықтырылды; 2015.13.11. № 398-V ҚР Заңымен 14) тармақша өзгертілді (бұр. ред. қара) ҚР 02.07.18 ж. № 165-VI Заңымен 2-тармақ жаңа редакцияда (бұр. ред. қара) ред.)

14) ерекше білім беру қажеттіліктері бар адамдардың (балалардың) білім алуы үшін білім алушылардың жеке ерекшеліктерін ескере отырып, арнайы жағдайлар жасау.

2015.13.11. № 398-V ҚР Заңымен 12-бап өзгертілді (бұр. ред. қара) ред.)

12-бап. Білім деңгейлері

Қазақстан Республикасындағы білім беру жүйесі Жалпы білім беретін оқу және білім беру бағдарламаларының үздіксіздігі мен сабақтастығы қағидаты негізінде білім берудің мынадай деңгейлерін қамтиды:

1) мектепке дейінгі тәрбие және оқыту;

2) Бастауыш білім беру;

3) негізгі орта білім беру;

4) орта білім (жалпы орта білім беру, техникалық және кәсіптік білім беру);

5) орта білімнен кейінгі білім;

6) жоғары білім;

7) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру.

4-тарау. Білім беру мазмұны

2015.13.11. № 398-V ҚР Заңымен 13-бап өзгертілді (бұр. ред. қара) ред.)

13-бап. Білім беру мазмұны ұғымы

Білім беру мазмұны-бұл тұлғаның құзыреттілігі мен жан-жақты дамуын қалыптастыруға негіз болып табылатын білім берудің әрбір деңгейі бойынша білім жүйесі (кешені).

Білім беру мазмұны мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттары негізінде әзірленетін жалпы білім беретін оқу және білім беру бағдарламаларымен айқындалады.

2015.13.11. № 398-V ҚР Заңымен 14-бап өзгертілді (бұр. ред. қара) ред.)

14-бап. Білім беру бағдарламалары

2011.24.10. № 487-ІV ҚР Заңымен 1-тармақ өзгертілді (бұр. ред. қара) (бұр.ред. қара); 2015.13.11. № 398-V ҚР Заңымен (бұр. ред. қара) ҚР 04.07.18 ж. № 171-VI Заңымен (бұр. ред. қара) ред.)

1. Білім беру бағдарламалары мазмұнына және олардың бағытына (мақсатына) қарай:

1) жалпы білім беретін (типтік, жұмыс);

2) кәсіптік (үлгілік, жұмыс);

3) қосымша.

Үлгілік оқу бағдарламалары мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарының талаптарына сәйкес әзірленеді.

Жұмыс оқу бағдарламалары тиісті үлгілік оқу жоспарлары және (немесе) үлгілік оқу бағдарламалары негізінде әзірленеді.

Жұмыс оқу жоспарлары мен жұмыс оқу бағдарламаларын жалпы білім беретін пәндер циклінің жұмыс оқу бағдарламаларын қоспағанда, жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру бағдарламалары негізінде жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдары әзірлейді.

2015.13.11. № 398-V ҚР Заңымен 2-тармақ өзгертілді (бұр. ред. қара) ред.)

2. Жалпы білім беретін оқу бағдарламалары тұлғаның жалпы мәдениетін қалыптастыру, тұлғаны қоғам өміріне бейімдеу міндеттерін шешуге, мамандықты, мамандықты саналы таңдау және меңгеру үшін негіз құруға бағытталған.

Мазмұнына байланысты жалпы білім беретін оқу бағдарламалары оқу бағдарламаларына бөлінеді:

1) мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту;

2) Бастауыш білім беру;

3) негізгі орта білім беру;

4) жалпы орта білім беру.

Дарынды тұлғалардың әлеуетті мүмкіндіктерін неғұрлым толық дамыту үшін оқу бағдарламасының жекелеген пәндерін тереңдетіп оқытуды көздейтін мамандандырылған жалпы білім беретін оқу бағдарламалары әзірленеді.

Адамдардың жекелеген санаттары үшін психологиялық-медициналық-педагогикалық консультациялардың ұсынымдарын ескере отырып айқындалатын білім алушылар мен тәрбиеленушілердің даму ерекшеліктері мен әлеуетті мүмкіндіктерін ескеретін арнайы оқу бағдарламалары әзірленеді.

2015.13.11. № 398-V ҚР Заңымен 3-тармақ жаңа редакцияда (бұр. ред. қара) ҚР 04.07.18 ж. № 171-VI Заңымен алып тасталды (бұр. ред. қара) ред.)

3. Білім беру бағдарламалары экономика саласындағы кәсіби қызмет бағыттары бойынша білікті кадрларды, соның ішінде жұмысшылар мен орта буын мамандарын даярлауға, жеке тұлғаның кәсіби және жалпы білім деңгейін дәйекті арттыруға бағытталған.

Мазмұнына байланысты кәсіптік бағдарламалар білім беру бағдарламаларына бөлінеді:

1) Техникалық және кәсіптік білім беру;

2) орта білімнен кейінгі білім;

3) жоғары білім;

4) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру.

2015.13.11. № 398-V ҚР Заңымен 4-тармақ өзгертілді (бұр. ред. қара) ред.)

4. Қосымша білім берудің білім беру бағдарламалары жеке тұлғалық өзін-өзі айқындауды, білім алушылардың шығармашылығын дамыту, олардың қабілеттерін іске асыру, қоғамдағы өмірге бейімделу, азаматтық сана-сезімді, жалпы мәдениетті, салауатты өмір салтын қалыптастыру, мазмұнды бос уақытты ұйымдастыру үшін жағдай жасауды көздейді.

2015.13.11. № 398-V ҚР Заңымен 5-тармақ өзгертілді (бұр. ред. қара) ред.)

5. Оқытудың жаңа технологияларын сынақтан өткізу, білім берудің жаңа мазмұнын енгізу үшін эксперимент режимінде (эксперименттік алаңдарда) жұмыс істейтін білім беру ұйымдарында іске асырылатын эксперименттік білім беру бағдарламалары әзірленеді.

2012.10.07. № 36-V ҚР Заңымен 6-тармақ жаңа редакцияда (бұр. ред. қара) 2015.13.11. № 398-V ҚР Заңымен (бұр. ред. қара); 2015.13.11. № 398-V ҚР Заңымен (бұр. ред. қара) өзгертілді ред.)

6. Интеграцияланған білім беру бағдарламаларын білім беру ұйымдары әзірлейді. Интеграцияланған білім беру бағдарламалары пәнаралық және деңгейаралық, жоғары оқу орындары аралық және халықаралық болуы мүмкін.

7. 2015.13.11. № 398-V ҚР Заңымен алып тасталды (бұр. ред. қара) ред.)

2011.24.10. № 487-ІV ҚР Заңымен 8-тармақ жаңа редакцияда (бұр. ред. қара) ред.)

8. Медициналық және фармацевтикалық мамандықтар бойынша үлгілік оқу бағдарламаларын білім беру саласындағы уәкілетті органмен келісім бойынша денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган бекітеді.

2015.13.01. № 276-V ҚР Заңымен 8-1-тармақпен толықтырылды